Indien de toegelichte methodieken ook in een gemigreerd bestand gebruikt gaan worden, doorloop dan eerst het artikel ' Bestaande projecten omzetten naar een volgende Archicad versie'.

Er wordt uitgegaan van voldoende kennis over het werken met Archicad Properties, Expressions en het gebruik van Schedules.

Overzicht en doel van de methoden

1. Methode 1 - een snelle indicatie
   Gebruik deze methode om tijdens het ontwerpen snel inzicht te krijgen in wat mogelijke uitdagende ruimten zijn; waar een uitvoerige berekening dient te gebeuren of die aanvullende daglicht nodig hebben.
   
   Er zijn in deze methode weinig aanvullende handelingen nodig. Dit betekent wel dat er in de berekening geen rekening gehouden wordt met de volgende aspecten:
1. belemmering
   
2. interne scheidingsconstructies
   
3. ramen en deuren die uitgesloten moeten worden van de berekening
   
4. daklichten
5. verblijfsgebieden
   
   
2. Methode 2 - een uitgebreide indicatie
   Deze methode volgt de berekening volgens NEN 2057. Om de berekening te kunnen maken zijn er meer aanvullende gegevens nodig die ingevoerd worden in ramen, deuren en ruimten. Daardoor is deze methode nauwkeuriger, maar vergt ook meer werk. Met behulp van Archicad Properties en Expressions kan er een nauwkeurige berekening worden gemaakt.

* Bij het werken met Hotlinked Modules zijn er aandachtspunten. Zie hiervoor de oranje tekstblokken    in dit artikel.

Modelleren voor de daglichtindicatie

Modelleren van verblijfsruimten (Zone)

1. Modelleer verblijfsruimte met het Zone gereedschap
   
2. Open de Settings van het Zone-gereedschap en stel de bij de ruimten het volgende in:
   

1. Kies onder 'Name and Positioning' de bijbehorende Category. Alleen ruimten die ingesteld zijn als verblijfsruimte zullen beoordeeld worden op hun daglichtoppervlakte. (1)
   
2. Kies de Archicad Classificatie Ruimte, of een subtype hiervan. Dit genereert een lijst met eigenschappen bij ID and Categories, Archicad Properties, die voor een ruimte geldig zijn. (2)
   
3. Koppel de ruimten aan een Gebruiksfunctie. Dit onder Classification and Properties  bij de Algemene eigenschappen en dan bij Gebruiksfunctie. (3)
   
   

Bij het gebruik van Hotlinked Modules wordt de daglichtoppervlakte correct bekerend als alle ruimtebegrenzende wanden met openingen in één module staan. De ruimten kunnen zowel in de module als in het hoofdbestand worden geplaatst.

Plaats ruimtebegrenzende wanden met openingen niet in aparte modulebestanden.

In Methode 2 kan er sneller gewerkt worden wanneer zowel de ruimten als de openingen in dezelfde module staan.

Methode 1 - Snelle indicatie

Open de Interactive Schedule ‘DAG Indicatie verblijfsruimte m2’. Deze is te vinden in de View Map > Algemene werkmethodieken > Daglichtindicatie > Methode 1 Snelle indicatie:

In de Schedule is direct te zien welke ruimten wel of niet voldoen aan de vereiste daglichtoppervlakte uit het bouwbesluit.

(Z Factor ramen * Window Surface area) + (Z Factor deuren * Doors Surface Area)

Archicad rekent hierbij met de Windows/ Doors Surface Area. Voor meer informatie over deze Surface areas zie het artikel daarover in het Helpcenter van GRAPHISOFT. 

Methode 2 - Uitgebreide indicatie

Zorg er bij methode 2 voor dat mocht er gebruik gemaakt worden van Hotlinked Modues dat de ruimten en openingen opgenomen zijn in één Module.

Stap 1a - Vervolg Modelleren voor Methode 2

1. Geef bij de ruimten het Verblijfsgebied op waar de ruimte bij hoort
   Op deze manier kunnen de verblijfsruimten per verblijfsgebied gestructureerd worden in de Interactive Schedules. (1)
   

Stap 1b - Modelleren van verblijfsgebieden

1. Kies de Archicad Classificatie Ruimte. (1) Dit genereert een lijst met eigenschappen bij ID and Categories, Archicad Properties, die voor een ruimte geldig zijn.
   
2. Koppel het gebied aan een Gebruiksfunctie. Dit wordt bij elke Zone ingesteld via de Settings. Onder het tabblad Classification and Properties …. kan onder Algemene eigenschappen de Gebruiksfunctie(2) gekozen worden. 
   
3. Geef bij de Morph ook het Verblijfsgebied op waar deze bij hoort. Op deze manier kunnen de verblijfsgebieden gestructureerd worden in de Interactive Schedules. (3)
   
4. Kies de laag Z Verblijfsgebieden (4)
   
   

Voor een plattegrondweergave met arcering kan een Graphic Override Combination gebruikt worden of stel de Floor Plan and Section in met een arcering. (Floor Plan Display ‘Outline Only’ en Use Fill from Surface UIT. Kies dan voor een Cover Fill.

Stap 1c - Modelleren van ramen en deuren

Maak een selectie van de ramen en deuren behorend bij een verblijfsgebied:

1. Ga naar Edit > Element Settings > Edit Selection Set
   
2. Kies dan de bijbehorende Archicad Property in Algemene Eigenschappen
   
3. Het wordt nu gewijzigd voor alle geselecteerde onderdelen
   
   

Stap 2 - Controleren van de verblijfsruimten en verblijfsgebieden

1. Controleer de ingestelde waarden zoals koppeling met de verblijfsgebieden, gebruiksfunctie, vereiste oppervlakte
   
2. Vergelijk eventueel de totale oppervlakte van de verblijfsruimten per verblijfsgebied met de totale oppervlakte van elk verblijfsgebied met elkaar. Eventuele fout toegewezen verblijfsruimten kunnen hiermee achterhaald worden.
   

De vereiste minimale daglichtoppervlakte (m2) voor verblijfsruimten en de equivalente daglichtoppervlakte (%) voor verblijfsgebieden volgens bouwbesluit wordt getoond via een Expression behorend bij de gebruiksfunctie. Bekijk de uitleg over de gebruiksfunctie in Methode 1.

Stap 3 - Uitsluiten van ramen en deuren

1. Maak een selectie van ramen.
   
2. Ga naar de instellingen.
   
3. Stel de Archicad Property ‘R/D Uitgesl. van daglichtberekening’ in op ‘True’.
   
4. Herhaal dit voor deuren.
   

Stap 4 - Berekenen van de daglichtoppervlakte (Ae)

1. Ae = Equivalent oppervlakte
   
2. Ad = Doorlatend oppervlakte van het raam of de deur
   
3. Cb = Belemmeringsfactor
   
4. Cu= Uitwendige reductiefactor
   
5. Clta = Lichttoetredingsfactor
   

Met ingang van Archicad 26 is er een snelle methode beschikbaar om de belemmeringsfactor en het equivalente daglichtoppervlakte te berekenen. Het resultaat van methode kan verwerkt worden in de hierna volgende stappen.

Stap 4a - Doorlatende oppervlakte (Ad)

1. Omdat waarden kunnen afwijken van het glasoppervlak
   
2. Omdat er geen berekeningen door middel van Expressions gedaan kan worden, dit omdat bij de Expression niet de juiste Parameter van ramen en deuren bij Parameters en Properties gekozen kan worden.
   

Het is mogelijk om in de Preview via Annotate een arcering te tekenen. De toegevoegde informatie in de Annotate blijft echter niet altijd bewaard, bijvoorbeeld op het moment dat de Schedule opnieuw geüpdatet wordt bij een nieuw toegevoegde raam of deur.

Maak een export van de Schedule naar Excel en kopieer de eigenschap Totaal glasoppervlak in de regel bij R/D oppervlakte van ramen en deuren. De aangepaste Excel is te importeren via File > Interoperability > Classifications and Properties > Import …..

Zorg dat in de Fill Default Settings ‘Show Area Text’ aangevinkt staat, dan is het oppervlak van de Fill zo uit te lezen.

Stap 4b - Belemmeringsfactor (Cb)

1. Teken in de plattegrond een loodrechte lijn op het projectievlak en de lijnen van de hoek waarbinnen de belemmering meegenomen dient te worden
   
2. Maak doorsneden over deze lijnen
   
3. Stel in de Section Settings de Horizontal Range in op Zero Depth, zodat enkel te zien is wat echt doorgesneden wordt
   
4. Open 1 voor 1 de gemaakte doorsneden en voer onderstaande stappen uit
   
5. Teken de lijn van de onderzijde van doorlaat tot de bovenkant van de tegenoverliggende belemmering
   
6. Activeer het hoek-maatvoeringsgereedschap
    
   
7. Geef de eerste vector op, de lijn van het horizontale vlak
   
8. Geef de tweede vector op, de lijn die loopt naar de tegenoverliggende belemmering
   

1. Maak een doorsnede over het raam of de deur
   
2. Activeer het hoek-maatvoeringsgereedschap 
    
3. Geef de vector op van de loodrechte lijn
   
4. Klik op de hoek van de belemmering

Stap 4c - Reductiefactor (Cu)

1. Maak een selectie van de arceringen
   
2. Klik met rechtermuisknop op de Schedule 4c Oppervlakten van arceringen
   
3. Kies ‘List Floor Plan Selection only’ in het rechtermuisknop menu

Stap 4d - Lichttoetredingsfactor (Clta)

Stap 4e - Equivalent oppervlakte (Ae)

Stap 5a - Minimale daglichtoppervlakte per verblijfsruimte

Stap 5b - Equivalente daglichtoppervlakte per verblijfsgebied